ปัจจุบันโฉนดที่ดินที่หลากหลายปรเภท ทั้งแบบที่สามารถซื้อขาย จ่าย โอนได้ หรือเป็นเพียงเอกสารสิทธิ์แจ้งการครอบครอง ทำประโยชน์ ไม่สามารถซื้อขาย หรือโอนได้ตามกฏหมาย เราลองมาดูกันว่าแต่ละประเภทเป็นอย่างไร
น.ส.4 ครุฑแดง
โฉนดที่ดิน น.ส.4 เป็นเอกสารแสดงกรรมสิทธิ์ที่มีเยอะที่สุด สามารถซื้อขายได้ โอนได้ถูกต้องตามกฎหมาย โฉนดโดยทั่วไปที่เจะเป็น “ครุฑแดง”
น.ส.3 ก. ครุฑเขียว
เป็นเอกสารหนังสือรับรองการทำประโยชน์ ประเภท น.ส.3 ก. ซึ่ง น.ส.3 ก. เป็นการออกหนังสือรับรองการทำประโยชน์โดยวิธีกำหนดตำแหน่งที่ดินในระวางรูปถ่ายทางอากาศแล้ว สามาถขายหรือจดจำนองได้ตามปกติ และผู้ครอบครองสามารถยื่นเรื่องขอเปลี่ยนเอกสารสิทธิ์เป็น น.ส.4 ได้
น.ส.3 , น.ส.3 ข. ครุฑดำ
น.ส.3 เป็นเอกสารรับรองการทำประโยชน์ แต่ยังไม่มีระวางที่ดิน ส่วน น.ส.3 ข. ก็เป็นเอกสารรับรองการทำประโยชน์เช่นกัน แต่ยังไม่มีรูปถ่ายทางอากาศ ดังนั้น เอกสารสิทธิ์จึ้งยังไม่มีการกำหนดขอบเขตของเขตที่ดินที่ถูกต้อง จึงไม่สามารถซื้อขายเปลี่ยนมือหรือจดจำนองได้ จนกว่าจะได้รับรองเขตที่ดินอย่างถูกต้อง